Önceki yıllarda sadece belli bir gelir düzeyine hitap eden avokado, son yıllarda artan üretimiyle belli bir fiyat istikrarını yakaladı.
Beslenme açısından önemi ve üreticilerine gelir getirici etkisi nedeniyle oldukça önemli bir ürün olan avokadonun üretim alanları ve üretimi son yıllarda önemli ölçüde arttı. Üretimin artması ve fiyatların daha geniş kitlelere hitap etmesi üretimin daha da artmasına neden olacaktır.
TÜİK verilerine göre 2004 yılında sadece 700 dekar alanda üretimi yapılan avokado, 2023 yılında 67 kat artarak 47 bin 205 dekar alana yayıldı. Aynı dönemde (20 yıl) üretim 96 kat artarak 400 tondan 38 bin 462 tona çıktı. Avokadoda asıl gelişme 2022 yılında yaşandı. Meyve vermeyen ağaçların meyve vermesiyle bu yıl avokado üretimi 9 bin 81 tondan yüzde 343 artışla 40 bin 184 tona ulaştı.
Ar-Ge çalışmaları sayesinde ekim alanları artırılarak, dünya ortalamasına yakın verimde iki kat artış sağlanarak üretim artışı sağlandı.
A, C ve E vitaminleri ile lif bakımından zengin olan avokado meyvesi, yağıyla kalp hastalıklarının azaltılmasına yardımcı olurken, avokado yağı da kozmetik sanayinde kullanılıyor. Avokado aynı zamanda raf ömrü uzun olan bir meyvedir.
TÜRKİYE ÜRETİMDE DÜNYA 27’NCİSİ
Dünya avokado üretiminin yüzde 57’si Meksika, Kolombiya, Peru ve Dominik Cumhuriyeti tarafından sağlanırken, FAO’nun 2022 verilerine göre istatistik tutulan 70 ülke arasında Türkiye yüzde 0,5’lik payla dünya üretiminde 27’nci sırada yer alıyor. Avokado üreten diğer ülkeler ise Kenya, Endonezya, Brezilya, İsrail, Şili, ABD, Çin, İspanya ve Fas’tır.
TÜRKİYE’NİN ÜRETİCİ FİYATI İSPANYA’YA GÖRE DÜŞÜK
FAO’nun 2022 verilerine göre Türkiye, 3 bin 798 tonluk ihracatla ihracatta 33’üncü sırada yer alırken, Meksika dünya ihracatının üçte birini elinde tutuyor. İhracat açısından Avrupa pazarlarına yakınlık ve üretim için ekolojik alanların varlığı Türkiye açısından avantajdır. Ancak Hollanda, Belçika ve Portekiz gibi bazı ülkeler, birçok ürün gibi, dünya pazarından topladıkları avokadoyu da işleyerek yeniden ihraç ediyor.
FAO’nun 2021 verilerine göre üretici fiyatları açısından Türkiye, ana üretici ülkelere göre daha yüksek fiyata sahipken, Avrupa’nın en önemli üreticisi İspanya’nın üretici fiyatından çok daha düşük. İspanyol üretici fiyatı ton başına 2 bin 422 dolar iken, Türkiye üretici fiyatı ton başına 1973 dolar. Bu açıdan Avrupa’da İspanya ile rekabet etme şansımız var.
AKDENİZ KIYI BÖLGESİ ÜRETİMDE ŞANSLI BİR BÖLGEDİR
Avokado, gelir açısından Akdeniz bölgesinde ticari olarak yetiştirilen birçok bitki türüne önemli bir alternatiftir.
Meksika ve Orta Amerika ülkelerinden dünyaya yayılan avokado, 1970’li yılların başında Türkiye’ye girdi. Araştırma, geliştirme ve yetiştirme çalışmaları sayesinde 1980’li yılların ortalarından itibaren ticari ekimi artmıştır.
Akdeniz kıyı kuşağının bazı bölgeleri avokado yetiştiriciliğine oldukça uygundur. TÜİK 2023 verilerine göre Türkiye’de avokado üretiminin yaklaşık yüzde 55’i Antalya’da, yüzde 43’ü Mersin’de ve yüzde 2’si ise diğer illerde (Muğla, Adana ve Hatay) yapılıyor. ) gerçekleştirilmektedir. Antalya’nın toplam üretiminin yaklaşık yüzde 80’i Alanya ilçesi tarafından karşılanmaktadır.
