Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılı küresel askeri harcamalar raporunu açıkladı.
Raporda, küresel askeri harcamaların 2023 yılında bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 6,8 artışla 2 trilyon 443 milyar dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşacağı, Avrupa, Afrika ve Ortadoğu’da askeri harcamalarda keskin artış olacağı belirtildi. Geçen yılki artışta Orta Doğu etkili oldu. vurguladı.
Raporda, küresel askeri harcamaların 9 yıl üst üste arttığı, son 3 yılda da rekor kırdığı, kişi başına düşen küresel askeri harcamanın 306 dolarla 1990’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştığı belirtildi.
TÜRKİYE’NİN ASKERİ HARCAMALARI YÜZDE 59 ARTTI
Türkiye’nin askeri harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 59 arttığına dikkat çekilen raporda, ülkenin 2023 yılında askeri harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 37 artarak 15,8 milyar dolara ulaştığı belirtildi.
SIPRI raporunda, küresel askeri harcamaların geçtiğimiz yıl tüm bölgelerde arttığı, özellikle Avrupa, Asya, Okyanusya ve Orta Doğu’da büyük artışların kaydedildiği belirtildi.
İLK 5 ÜLKE
2023 yılında askeri harcamalara en çok harcama yapan beş ülke ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve Suudi Arabistan olurken, bu ülkelerin harcamaları dünya askeri harcamalarının yüzde 61’ini oluşturdu.
Raporda, ABD harcamalarının 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,3 artarak 916 milyar dolara ulaştığı belirtilirken, ülkenin askeri harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 9,9 arttığı kaydedildi.
Raporda, ABD’nin geçen yılki askeri harcamalarının NATO’nun toplam askeri harcamalarının yüzde 68’ini oluşturduğuna dikkat çekildi.
Avrupalı NATO üyelerinin çoğu geçen yıl askeri harcamalarını artırırken, NATO’daki toplam payları son on yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 28’e ulaştı.
Raporda, Çin’in harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 60 oranında arttığı, askeri harcamalarının ise geçen yıl yüzde 6 artarak 296 milyar dolara ulaştığı belirtildi.
Raporda, Hindistan’ın harcamalarının geçen yıl yüzde 4,2 artarak 83,6 milyar dolara çıktığı, 2014-2023 döneminde ise Hindistan’ın askeri harcamalarının yüzde 44 arttığı belirtildi.
Raporda, Çin ve Hindistan’ın yanı sıra 109 milyar dolar harcamayla Rusya ve 75,8 milyar dolar harcamayla Suudi Arabistan’ın da dünyada en fazla askeri harcama yapan ülkeler arasında yer aldığı, askeri harcamaların ise 109 milyar dolar olduğu belirtildi. 5’inci sırada yer alan Suudi Arabistan’ın ise son olarak yıllık yüzde 4,3 artış gösterdiği bildirildi.
RUSYA-UKRAYNA
Rusya’nın askeri harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 24 artarak 2023’te 109 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Rusya’nın GSYİH’sının yüzde 5,9’una tekabül ediyordu.
Ukrayna’nın askeri harcamaları, yüzde 51 artışla 64,8 milyar dolarla SIPRI kayıtlarında en yüksek yıllık harcama olarak hesaplandı. Devam eden savaş nedeniyle Ukrayna ekonomisinin zarar görmesi sonucunda bu miktar 2022 yılında ülkenin GSYİH’sının yüzde 37’sini oluşturdu.
İSRAİL’İN HARCAMALARI ARTIYOR
İsrail’in askeri harcamaları geçen yıl yüzde 44 artarak 27,5 milyar dolara ulaştı. İran’ın harcamaları yüzde 0,6 artışla 10,3 milyar dolara yükseldi.
SIPRI’nin Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırmacısı Nan Tian, geçen yıl askeri harcamalarda yaşanan benzeri görülmemiş artışın, barış ve güvenlikteki küresel bozulmaya doğrudan bir tepki olduğunu söyledi.
Tian, “Devletler askeri güce öncelik veriyor. Ancak giderek istikrarsızlaşan jeopolitik ve güvenlik ortamında bir etki-tepki sarmalına girme riskiyle karşı karşıyalar.” dedi.
SIPRI, kurulduğu 1966 yılından bu yana çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma gibi alanlarda araştırma, rapor ve analizler hazırlıyor.
