Bakan Yardımcısı Memmedov, Ermenistan’ın daha önce işgal ettiği Karabağ’daki çeşitli ihlalleri ve 1991’den bu yana karıştığı suçların araştırılması için süreci uluslararası mahkemelere götürdüklerini belirtti.
Azerbaycan’ın, “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme”nin ihlal edildiği iddiasıyla Uluslararası Adalet Divanı (UAD) nezdinde açtığı davanın duruşmasında konuşan Mammadov, süreci ve Mahkemeden beklentilerini değerlendirdi. AA muhabirine.
Memmedov, “2. Karabağ Savaşı’ndan sonra Azerbaycan, Ermenistan’ın kendi egemenliği altında saydığı bu topraklarda işlediği çeşitli suçlardan sorumlu olduğu gerekçesiyle uluslararası mahkemelerde bazı davalar açmıştır. Bunlardan biri de 1965 yılında Ermenistan hakkında verilen karardır. Eylül 2021’de Uluslararası Adalet Divanı.” Dava Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme kapsamında açıldı.” dedi.
ERMENİSTAN’IN AZERBAYCANLARA YÖNELİK ETNİK TEMİZLİK POLİTİKALARI
Uzun işgal dönemi boyunca işlenen suçların ele alındığı davaya Ermenistan’ın itirazda bulunduğunu belirten Mammadov, “İlk turda Ermeni tarafı itirazlarını sundu, ardından Azerbaycan bu itirazlara cevabını sunacak. Ardından, İkinci tur sunumlar yapılacak. Önce Ermenistan, ardından “Azerbaycan cevaplarını Mahkemeye sunacak” dedi.
Ermenistan’a, Azerbaycanlılara yönelik soykırım ve etnik temizlik politikaları uyguladığı gerekçesiyle dava açtıklarını anlatan Mammadov, “Ermenistan’ın bu topraklarda bir daha Azerbaycanlıların yaşamamasını, sadece Ermenilerin yaşamasını sağlayacak planları vardı.” değerlendirmesini yaptı.
Memmedov, açtıkları davayla Ermenistan’ın bugüne kadarki ihlallerinin UAD tarafından tespit edilmesini ve Azerbaycanlıların Karabağ’daki topraklarına dönüşü sırasında Ermenistan’ın yükümlülüklerine uymasını sağlamayı amaçladıklarını belirtti.
Memmedov, 2. Karabağ Savaşı sonrasında buradan sürülen Azerbaycanlıların topraklarına dönüşüne yönelik programların devam ettiğini kaydetti.
TAZMİNAT VE KARABAĞ’A İADE
Ermenistan’ın işlediği ihlallerden dolayı UAD tarafından tazminat cezasına çarptırılmasını talep ettiklerini belirten Mammadov, Mahkemenin yargı yetkisine sahip olduğuna karar verdikten sonra davanın esası aşamasında Azerbaycan’ın taleplerini değerlendireceğini belirtti.
Memmedov, Mahkeme hakimlerine, Ermenistan’ın toprağa döşediği mayınların Azerbaycanlılara yönelik etnik temizlik politikasının bir unsuru olduğunu anlattıklarını belirterek, “Mahkeme bu haftaki sunumların ardından henüz uygulanmayan mayınlarla ilgili de bir değerlendirme yapacak. Değerlendirmemize göre Ermenistan, Azerbaycanlılara yönelik ırk ayrımcılığında farklı araçlar kullanmış ve “Bunlardan biri de Azerbaycanlıların geri dönüşünü engellemek için döşediği mayınları kullanmasıdır” dedi.
MADENLERİN TEMİZLİĞİ
2. Karabağ Savaşı sonrasında işgal döneminde Ermenistan’ın döşediği mayınların patlaması sonucu 352 Azerbaycanlının yaralandığını veya hayatını kaybettiğini belirten Bakan Yardımcısı Memmedov, Ermenistan’ın kullandığı mayınları 2012’de mahkemenin dikkatine sunacaklarını ifade etti. Bu haftaki duruşmalar da önceki duruşmalarda olduğu gibi. .
Memmedov şöyle devam etti:
“Ermenistan uzun süre bu topraklardaki mayınların yerlerini gösteren haritalarının olmadığını iddia etti. Daha sonra uluslararası baskılar sonucu bu haritaların bulunduğunu itiraf etti. Son üç yılda ise bu haritaları verdiler. Parça parça bunların doğruluk oranı yaklaşık yüzde 25’tir ve bunlar bizimdir. Bu Azerbaycanlılara karşı nefretin göstergesidir.”
Ermenistan’ın mayın konusunda doğru işbirliği yapmadığını ve uluslararası yükümlülüklerine uymadığını vurgulayan Mammadov, “Bu konuda bizim için bu konuları uluslararası mahkemelere taşımaktan başka çaremiz yok.” söz konusu.
AZERBAYCAN’IN GEREKÇELERİ
Azerbaycan, Ermenistan’ın “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme”yi dört farklı şekilde ihlal ettiğini bildirdi: etnik temizlik, kültürün yok edilmesi, çevresel saldırı, nefret söylemi ve dezenformasyon.
Azerbaycan, ilk olarak Ermenistan’ın 1987’den 2020’ye kadar daha önce işgal ettiği topraklarda ve Ermenistan’da yaşayan Azerilere karşı “ulusal ve etnik köken” temelinde “etnik temizlik” yaptığını ve bu “etnik temizlik politikasının” yürütüldüğünü belirtti. sadece Karabağ’daki Ermeniler tarafından. Kendi etnik kökenine mensup insanlardan oluşan bir devlet oluşturmak amacıyla bunu hayata geçirdiğini belirtiyor.
Azerbaycan, devletin en üst düzeyinden başlayarak tüm Ermeni yetkililerinin ırkçı ve nefret söyleminde bulunduğunu beyan ediyor.
Azerbaycan, Ermenistan’ın işgal altındaki topraklarda yaşayan yaklaşık 1 milyon Azerbaycanlıyı sınır dışı ettiğini, Azerbaycan şehirlerini, kasabalarını ve kültürel mirasını yok ettiğini belirtiyor.
Son olarak Azerbaycan, Ermenistan’ı Azerbaycanlıları temel kaynaklardan mahrum bırakmakla, işgal altındaki topraklardaki doğal kaynakları sömürmekle ve çevreyi tahrip etmekle suçluyor.
AZERBAYCAN’IN UAD’DEN TALEPLERİ
Azerbaycan, Mahkeme’den, Ermenistan’ın devlet organları, temsilcileri ve hükümet yetkisini kullanan veya onun yönetimi altında hareket eden diğer kişi ve kuruluşlar aracılığıyla Irk Ayrımcılığı Sözleşmesi’nin 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. maddelerini ihlal ettiğine karar vermesini;
Ermenistan’ın, diğer bireyler, gruplar ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen, Irk Ayrımcılığına Karşı Sözleşme ile bağdaşmayan faaliyetlere yardım ederek, destekleyerek ve sponsorluk yaparak Sözleşmeyi ihlal ettiği;
Azerbaycanlılara yönelik tüm etnik temizlik politika ve uygulamalarından derhal vazgeçin;
Mayın tarlalarının konumlarına ilişkin kapsamlı ve doğru haritalar ve diğer bilgileri sağlayın, Azerbaycan topraklarına mayın döşenmesini durdurun ve mayın temizleme operasyonlarında Azerbaycan ile işbirliği yapın;
Azerbaycanlıların doğal kaynaklara ve kültürel mirasa erişim haklarının önündeki engellerin kaldırılması;
Azerbaycanlılara yönelik ırk ayrımcılığının önlenmesini, buna karışanların cezalandırılmasını, Ermenistan’ın ihlalleri sonucunda Azerbaycan’ın uğradığı zararın tazmin edilmesine karar verilmesini talep etti.
İKİ ÜLKE ARASINDA KARŞILIKLI DAVA
İki ülke birbirlerine karşı aynı davayı açtı.
16 Eylül 2021’de Ermenistan, “Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme”nin ihlal edildiği iddiasıyla Azerbaycan aleyhine UAD’de dava açtı.
Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik iddiaları, Azerbaycanlıların “Vatan Savaşı” olarak adlandırdığı, Eylül 2020’de başlayan ve 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı ve sonrasını kapsıyor.
Azerbaycan, 21 Nisan 2023’te mahkemenin görev alanına ilişkin ön itirazlarda bulunarak, bu itirazlar hakkında karar çıkana kadar davanın esasına ilişkin yargılamanın ertelenmesini talep etti.
Mahkemenin 15-19 Nisan tarihleri arasında her iki ülkenin yargı yetkisine ilişkin sözlü beyanlarının alındığı duruşmalarda Azerbaycan, mahkemenin yetkisi bulunmadığını, Ermenistan’ın siyasi amaçlarla dava açtığını belirterek davanın reddini talep etti. gerekli kabul edilebilirlik koşullarını karşılamadığını ve UAD’de dava açma amacını kötüye kullandığını belirtti.
22 Nisan’da başlayan duruşmalar, Azerbaycan’ın aynı sözleşmenin ihlal edildiği iddiasıyla 23 Eylül 2021’de Ermenistan’a açtığı davayla ilgili.
Ermenistan, Azerbaycan’ın 21 Nisan 2023’te açtığı davada mahkemenin görev alanına ilişkin ön itirazlarda bulundu ve bu itirazlara ilişkin bugün başlayan duruşmalar 26 Nisan’da sona erecek.
